דלג על פקודות של רצועת הכלים
דלג לתוכן ראשי
לוגו הספרייה הלאומית

חינוך לחקור ללמוד לחוות

 

תיכון מקיף גילה

غيلو الثانوية الشاملة

 

התנגדות יהודית צבאית לנאצים

במלחמת העולם השנייה בחרו נשים וגברים יהודים רבים להצטרף למאבק נגד הנאצים ועוזריהם, או בלוחמת גרילה או במסגרת צבאות בעלות הברית. הבחירה להילחם בנאצים הביאה עמה התמודדויות פיזיות ושאלות ערכיות נוקבות. הלוחמים נאלצו להכריע בזמן אמת הכרעות קשות, מציאות שהייתה לחם חוקם במסע הארוך עד לניצחון במלחמה.


המורות:לימור אמרי ואילנית אוחנה.

המדריכות: נועה גרין ושליו בן אליה.

מיכל לשנסקי ונטע זיידל.

المقاومة اليهودية العسكرية للنازيين

المقاومة اليهودية العسكرية للنازيين خلال الحرب العالمية الثانية، اختار العديد من الرجال والنساء اليهود الانضمام للكفاح ضد النازيين وأتباعهم، سواء في إطار جيوش الحلفاء أو حرب العصابات. لكن خيار مقاتلة النازيين جلب معه العديد من التحديات المادية والتساؤلات الأخلاقية، أجبر المقاتلون على اتخاذ قرارات صعبة في وقت حرج، واستمر هذا الواقع طيلة الرحلة الطويلة حتى النصر في الحرب.


المعلمات: ليمور امري وإيلنيت أوحانا

المرشدات: نوعا جرين وشليو بن إليا

ميخال لشنسكي ونيطع زايدل

תוצאות החקר הפכו לסרטוני וידאו ואנימציה:

أعمال البحث النهائية تحوّلت لأفلام فيديو ورسوم متحركة:

 
האחים בייליסקי
الأخوة بيليسكي
 
מלחמת השפות בבריגדה
حرب الكتب داخل وحدة اللواء اليهودي
 
המחתרת מול היודנראט
حركة المقاومة ضد مجلس اليودنرات (الوسطاء اليهود)

שמות התלמידים:

יניב נחום, ליאם קוקה, עמית מילר, אדיר טהר

اسماء الطلاب:

ينيف ناحوم, ليام كوكا, عميت ميلر, أدير طهر

שאלת החקר:

איך התמודדו האחים ביילסקי עם איתני הטבע וסכנות היער?

מבין פריטי המקור העוסקים בפרטיזנים, משך אותנו במיוחד סיפורם של האחים ביילסקי. מן הספר "יהודי היער" שכתבו לאחר המלחמה, למדנו איך התמודדו האחים עם הקשיים הכרוכים בחיים ביערות. ראינו גם כיצד שילבו את הלחימה בנאצים עם הצלת כמה שיותר יהודים מהשמדה. בסרטון רצינו להמחיש את חוויית ההישרדות בתנאי היער ואת הדרך שבה פעלו האחים להשגת מטרותיהם.

سؤال البحث:

كيف تعامل الأخوة بيليسكي مع عناصر الطبيعة ومخاطر الغابة؟

من بين المصادر الأولية التي تتعامل مع الجنود غير النظاميّين، لقد انجذبنا بشكل خاص لقصة الأخوة بيليسكي من كتاب "يهود الغابة" ، الذي كتب بعد الحرب ، تعلمنا كيف تعامل الأخوان مع المصاعب التي تنطوي عليها الحياة في الغابات. ورأينا أيضًا كيف جمعوا بين قتال النازيين وإنقاذ أكبر عدد ممكن من اليهود. سعينا في الفيديو إلى توضيح تجربة البقاء على قيد الحياة في ظروف الغابات الصعبة والطريقة التي تصرف بها الإخوة لتحقيق أهدافهم.

שמות התלמידים:

תמיר חי, ניק בספלי, עילאי לוי

اسماء الطلاب:

تمير حي, نِك بسفلي, عيلاي ليفي

שאלת החקר:

מה היו יחסי הגומלין בין הפיקוד הבריטי ובין חיילי הבריגדה היהודית?

בתהליך החקר נחשפנו לפריטים היסטוריים רבים העוסקים בהתנגדות צבאית של יהודים נגד הנאצים. כרזה שבה רואים כיצד גייסו הבריטים צעירים בארץ ישראל ל"בריגדה היהודית" הייתה ההשראה לסרטון. את היחסים המורכבים בין הפיקוד הבריטי לבין החיילים היהודים ששירתו בבריגדה בחרנו להדגים באמצעות המאבק על השפה שבה יינתנו הפקודות.

سؤال البحث:

ما هي العلاقة المتبادلة بين القيادة البريطانية وجنود الوحدة القتالية اليهودية؟

في عملية البحث، انكشفنا على العديد من المصادر التاريخية التي تتناول المقاومة العسكرية لليهود ضد النازيين. استلهمنا فكرة الفيديو من ملصق يوضح كيف قام البريطانيون بتجنيد الشباب في البلاد كـ "وحدة اللواء اليهودية". وتم اختيار العلاقات المعقدة بين القيادة البريطانية والجنود اليهود الذين خدموا في هذه الوحدة وإظهارها من خلال الصراع على اللغة التي تصدر بها الأوامر.

שמות התלמידות:

מרים בבא, אריאל בבא, לירז גולן, שהם סלמן

أسماء الطالبات:

مريم بيبا, أرئيل بيبا, ليرد جولان , شوهام سلمان

שאלת החקר:

מה היו היחסים בין אנשי המחתרות בגטו וילנה ובין ראשי היודנראט?

המקור הראשוני שבחרנו הוא עדותו של שלמה קנת, לוחם בארגון הפרטיזנים המאוחד (FPO), שפעל בגטו וילנה בזמן המלחמה. תיארנו בעיקר את היחסים המורכבים בין אנשי המחתרת בגטו וילנה לבין ראשי היודנראט. כדי להציג יחסים אלו בסרטון, בחרנו להתמקד במאבק בין ראש היודנראט יעקב גנס למנהיג המחתרת היהודית בגטו יצחק ויטנברג.

سؤال البحث:

ما هي العلاقات بين أعضاء الحركات السرية في غيتو فيلنا اليهودي ورؤساء مجلس اليودنرات (الوسطاء اليهود)؟

المصدر الأولي الذي اخترناه هو شهادة شلومو كينيث، المقاتل في منظمة الجنود غير النظاميّين المتحدة (FPO)، الذي كان يعمل في غيتو فيلنا خلال الحرب. وصفنا بشكل رئيسي العلاقات المعقدة بين أعضاء حركة المقاومة في غيتو فيلنا اليهودي ورؤساء مجلس الوسطاء اليهود. من أجل إنتاج هذا الفيديو اخترنا التركيز على الصراع بين رئيس المجلس يعقوب جينز وزعيم حركة المقاومة اليهودية في الغيتو يتسحاق فيتنبرغ.

 
מרד גטו ורשה
انتفاضة غيتو وارسو
 
דילמת הגיוס לבריגדה-השיקולים
صراع التجند لقوات اللواء اليهودي- الاعتبارات
 
מרדכי אנילביץ'
مردخاي أنيليفيتش

שמות התלמידים:

שון בשר, לירון מלכה, רם תשרה, תומר ברק

اسماء الطلاب:

شون بسر, ليرون مالكا, رام تشرا, تومر براك

שאלת החקר:

איך השתמשו מורדי גטו ורשה בתוואי השטח שרואים במפה? כיצד ההיכרות שלהם עם השטח עזרה להם במלחמתם בנאצים?

בכל הפריטים המגוונים שראינו בספרייה, מצאנו ב"ספר מלחמות הגטאות". מפה של מרד גטו ורשה. המפה עזרה לנו להבין איך התרחש המרד. בחרנו להתמקד במרד עצמו ובחוויות של הלוחמים. קראנו עדות המתארת את המרד ולמדנו שהיו ארגונים שונים של לוחמים בתוך הגטו. בסרט רצינו להמחיש חוויה של חייל אחד ולהראות איך המרד נתן תקווה, גם אם בסופו של דבר הוא נכשל.

سؤال البحث:

كيف استخدم متمردو غيتو وارسو حدود المساحة الظاهرة في الخريطة؟ كيف ساعدتهم معرفتهم المنطقة في محاربة النازيين؟

من بين المصادر المتنوعة التي اطّلعنا عليها في المكتبة وجدنا كتاب "حروب الغيتوات". خريطة انتفاضة "غيتو وارسو". ساعدتنا الخريطة على فهم ظروف الانتفاضة وكيف حدثت؟ لقد اخترنا التركيز على الانتفاضة وتجربة الثوار. قرأنا شهادات تصف الانتفاضة وعلمنا بتواجد منظمات مختلفة للثوار داخل الغيتو. أردنا من خلال الفيلم تجسيد تجربة أحد الجنود الثوار وإظهار كيف أن الانتفاضة أعطت الأمل، رغم أنها فشلت في نهاية المطاف.

שמות התלמידות:

נלה קלמן, הילה פרץ, יוכבד בר טוורסקי

أسماء الطالبات:

نيلا كالمان, هيلا بيلتس, يوخبد بار تفاريسكي

שאלת החקר:

מה היו המניעים והשיקולים של יהודים ביישוב להתגייס לבריגדה ולהילחם לצד הבריטים?

נחשפנו לפריטי מקור שונים ובחרנו בכרזה צבעונית הקוראת להתגייס לבריגדה. למדנו מהי הבריגדה היהודית, מי היו האנשים שהצטרפו אליה, ואיך היא השתלבה במלחמה נגד הנאצים. העמקנו בדילמה הקשה שהייתה ביישוב היהודי בארץ אם להצטרף למלחמתה של בריטניה בגרמניה הנאצית. בסרטון בחרנו להתמקד בהתלבטות של אישה אחת השוקלת אם להתגייס לבריגדה, כדי להראות את ההיבטים השונים של המחלוקת.

سؤال البحث:

ما هي الأسباب والاعتبارات التي دفعت اليهود في المنطقة للتجند ضمن صفوف وحدة اللواء اليهودي والمحاربة إلى جانب البريطانيين؟

طّلعنا على مصادر أولية مختلفة واخترنا ملصق ملوّن يدعو للانضمام للواء اليهودي. تعلمنا عن " اللواء اليهودي"، من هم الأشخاص الذين انضموا إلى صفوفه، وكيف ساهموا بالحرب ضد النازيين. تعمقنا في المُعضلة الصعبة التي واجهت الحي اليهودي في البلاد وتخبطهم حول الانضمام لصفوف البريطانيين بحربهم مع ألمانيا النازية. من أجل إظهار جوانب النزاع المختلفة، اخترنا التركيز في الفيلم على صراع وحيرة إحدى النساء في مسألة تجندها والانضمام إلى صفوف اللواء اليهودي.

שמות התלמידים:

דניאל צומי, שיר מלכה, רועי שושני, מאיה לפידוס

اسماء الطلاب:

دانيال تسومي, شير مالكا, روعي شوشنا, مايا لبيدوس

שאלת החקר:

מה הייתה הסיבה לפרוץ במרד גטו ורשה?

פריט המקור שבחרנו לחקור הוא הנאום האחרון של מרדכי אנילביץ', שעמד בראש המרד בגטו ורשה. את הנאום הקריאו ברדיו רגע לפני סוף המרד. קראנו מאמר שהסביר מה היו המניעים של היהודים שהצטרפו למרד והחלטנו להתמקד בנושא זה. בסרטון רצינו להראות כיצד השפיע מרדכי אנילביץ' על יהודי הגטו ואיך מספר הלוחמים גדל משמעותית בזכותו. עוד רצינו להראות את ההשפעה של המרד עד ימינו .

سؤال البحث:

ما هو السبب الذي أدى إلى اندلاع الانتفاضة في غيتو وارسو؟

المصدر الأولي الذي اخترنا بحثه هو الخطاب الأخير لمردخاي أنيلفيتش، الذي قاد الانتفاضة في غيتو وارسو. خطابه الذي تلاه في الراديو لحظات قبل نهاية الانتفاضة. قرأنا مقالة توضح ما هي الأسباب التي دفعت اليهود المشاركة في الانتفاضة وقررنا أن نركّز على هذا الجانب. أردنا من خلال الفيلم إظهار تأثير مردخاي أنيلفيتش على يهود الغيتو، وكيف بفضله زاد عدد المقاتلين بصورة ملحوظة. وأردنا إظهار تأثير الانتفاضة على حاضرنا اليوم.

חזרה לבתי הספר
الرجوع لقائمة المدارس