חינוך לחקור ללמוד לחוות

הרב חנן פורת גדל בקיבוץ כפר עציון, אך כשאר ילדי הקיבוץ פונה ממנו במלחמת העצמאות. חנן פורת וחבריו קיוו כל שנות התבגרותם לחזור לכפר עציון. לאחר מלחמת ששת הימים הוביל חנן את החזרה לקיבוץ שלו בפרט ולהתיישבות ביהודה ושומרון בכלל.

حنان بورات ترعرع الحاخام حنان بورات في كيبوتس كفار عتسيون، ولكن تم إخاؤه مثل سائر أطفال الكيبوتس خال حرب الاستق ال، وظل هو وزماؤه يأملون طيلة سنوات شبابهم، في العودة إلى كفار ل عتسيون. وبعد حرب الأيام الستة قاد حنان مسيرة العودة إلى الكيبوتس بشكل خاص والعملية الاستيطانية في يهودا والسامرة بشكل عام.

שאלת החקר: כיצד השפיעה ילדותו של חנן פורת על עשייתו כאדם בוגר? בספרייה נחשפנו לדמותו המיוחדת של חנן פורת. בין כל הפריטים שראינו משכו אותנו בעיקר הדברים שכתב בעודו ילד ותמונות משנות ילדותו בכפר עציון. למדנו שהחיבור שלו למקום היה מיוחד ועמוק מאוד, ודבר זה השפיע עליו לשוב ולהתיישב בכפר עציון. בסרט שיצרנו ניסינו להעביר את חוויות הילדות של חנן ושנות התבגרותו עד לחזרתו לקיבוץ.

سؤال البحث: كيف أثرت طفولة حنان بورات على أنشطته وأفعاله كشخص بالغ؟ اطّلعنا في المكتبة على شخصية حنان بورات الفريدة، حيث لفت انتباهنا أساسا من بين جميع المعلومات التي اطلعنا عليها ما كان كتبه وهو لا يزال طف ا والصور الملتقطة في فترة طفولته ل في كفار عتسيون. لنخرج بنتيجة أن ارتباطه بالمكان كان عميقا ومتميزا جدا، ما دفعه إلى العودة للإستيطان في كفار عتسيون. ومن خ ال الفيلم الذي قمنا بإنتاجه حاولنا تمرير تجارب حنان ل في مرحلتي الطفولة والمراهقة، وصولا إلى يوم عودته إلى الكيبوتس.

נעמי שמר פזמונאית ומלחינה ישראלית. כתבה והלחינה שירים רבים שהם חלק משמעותי מהמורשת הישראלית. השיר "ירושלים של זהב" הושמע לראשונה בפסטיבל הזמר והפזמון בשנת 1967 . השיר זכה להצלחה ולפופולריות רבה לא רק בישראל, אלא גם ברחבי העולם.

نعومي شيمر كاتبة كلمات وملحنة إسرائيلية، ألفت كلمات وألحان كما كبيرا من الأغاني التي باتت جزء هاما من التراث الإسرائيلي. وتم أداء أغنية "يروشايم شيل زهاف- قدس الذهب" لأول مرة في مهرجان الأغنية والقصيدة الغنائية لعام 1967 ، ونالت النجاح والشعبية لا في إسرائيل وحدها، بل في العالم أجمع.

שאלת החקר: מה הביא לפרסום השיר "ירושלים של זהב" ונעמי שמר בכל העולם? תהליך החקר שלנו החל בקריאת התגובות הרבות שנעמי שמר קיבלה לשיר "ירושלים של זהב". בעקבות מכתב של שליח מניו יורק החלטנו להעמיק בסיבות לפופולריות של השיר. מצאנו, בין היתר, שהוא התאים לרוח התקופה וגם שהצליח לבטא את הרגשות העזים בכל העולם כלפי העיר ירושלים. הסרט שיצרנו מראה את חשיבותו של השיר בשפות ותרבויות שונות.

سؤال البحث: ما سبب انتشار أغنية "يروشلايم شيل زهاف-قدس الذهب" ومؤلفتها نعومي شيمر في العالم أجمع؟ بدأت عملية البحث بقراءة التعليقات وردود الفعل الكثيرة التي حصلت عليها نعومي شيمر على أغنية "يروشلايم شيل زهاف". واستجابة لرسالة بعث بها رسول من نيويورك قررنا التعمق في أسباب شعبية الأغنية، لنجد فيما وجدناه أنها كانت تناسب روح العصر، فضلا عن تمكنها من التعبير عن الشعور القوي الذي يكنّه العالم كله نحو مدينة القدس. ويظهر الشريط الذي قمنا بإنتاجه أهمية الأغنية في مختلف اللغات والثقافات.

דוד בן גוריון ראש ממשלת ישראל הראשון, שהחליט להכריז על הקמת המדינה באמצע מלחמה, היה גם איש שהחליט לעבור מתל אביב אל הנגב כדי להפריח את השממה. מסע חייו של המנהיג הדגול כולל גם תחנות שנויות במחלוקת כמו פרשת אלטלנה.

دافيد بن غوريون رئيس الوزراء الأول لدولة إسرائيل والذي اتخذ قرار الإعان عن تأسيس الدولة في خضم الحرب، كان هو الشخص الذي قرر الانتقال من تل أبيب إلى النقب لتخضير الصحراء. وشملت رحلة حياة القائد الكبير فيما شملته محطات مختلفا عليها، ومنها قضية ألتالينا.

שאלת החקר: איך הכרזת העצמאות מוצגת בעיתונים השונים מאותם ימים? מה הבדלים אלו משקפים? התחלנו את החקר בהתבוננות בעיתונים שמדווחים על הקמת מדינת ישראל. דיווחי הקרבות לצד סיפור ההכרזה העלו שאלה אחת מרכזית – מדוע החליט בן גוריון להכריז על הקמת מדינה באמצע המלחמה? הסרט שיצרנו משחזר את הרגע ההיסטורי של ההכרזה ואת האירועים סביבו.

سؤال البحث: كيف تم تقديم إعلان الاستقلال في مختلف صحف تلك الحقبة؟ ماذا تعكس هذه الاختلافات؟ باشرنا عملية البحث بمطالعة الصحف التي نشرت أخبار إنشاء دولة إسرائيل. وقد أثارت التقارير المتعلقة بالمعارك إلى جانب قصة إعلان الدولة سؤالا واحدا محوريا تمثل في سبب قرار بن غوريون الإعلان عن تأسيس دولة والحرب في خضمها؟ ويعكس الفيلم الذي قمنا بإنتاجه، لحظة الإعلان التاريخية وما أحاط بها من أحداث.

מנחם בגין ממנהיגי הימין הבולטים בהיסטוריה של המדינה, עוד בתור מפקד האצ"ל בשנים שלפני הכרזת העצמאות. בשנת 1977 , לראשונה, זכה הליכוד בראשותו בבחירות לכנסת. הוא היה לראש ממשלת ישראל השישי וחתם על הסכם השלום עם מצרים.

مناحيم بيغن من أبرز قادة اليمين في تاريخ الدولة، وقبل قيامها، أي منذ توليه منصب قائد )إيتسل( في سنين ما قبل إعان الاستقلال. وفي عام 1977 فاز الليكود الذي كان يتزعمه في انتخابات الكنيست، وذلك لأول مرة، ليصبح رئيس وزراء إسرائيل السادس، ويوقع فيما بعد اتفاق السام مع مصر.

שאלת החקר: מה היו הגורמים למהפך בשלטון בשנת 1977 ולהצלחתה של מפלגת הליכוד? בתהליך החקר נחשפנו לפריטים היסטוריים רבים המצביעים על הגוונים השונים באישיותו של מנחם בגין. ההכרזה של הליכוד על הניצחון בבחירות והבטחות המפלגה לבוחרים ליחס שוויוני ליוצאי עדות המזרח, היו השראה ליצירת הסרט, שמשחזר את אחד הנאומים החשובים ביותר של בגין.

سؤال البحث: ماذا كانت مسببات التحول السياسي في الحكم سنة 1977 ونجاح حزب الليكود؟ خلال عملية البحث اطّلعنا على حقائق تاريخية متعددة تشير إلى الألوان المختلفة في شخصية مناحيم بيغين. وكان ما استلهمنا به في إنتاج الفيلم هو إعلان انتصار الليكود في الانتخابات ووعوده للناخبين بمعاملة أبناء الطوائف الشرقية بنفس ما يعامل به أبناء الطوائف الأوروبية، ويلقي الفيلم نظرة جديدة على أحد أهم خطابات بيغن.

הנרייטה סאלד הבכורה מבין שמונה אחיות מבולטימור ובתו של רב הקהילה. למדה בבית המדרש לרבנים בניו-יורק והקימה את ארגון נשות הדסה. שימשה חברת ועד היישוב, הקימה וניהלה את המערך הסוציאלי בארץ ואת ארגון עליית הנוער, אך לא הקימה משפחה משלה. לאות הוקרה על מפעלה נקבע יום האם ביום פטירתה.

هنرييتا سولد هي امرأة أمريكية يهودية صهيونية، الأخت الكبرى بين ثمانية أخوات، من بالتيمور- هي أكبر مدن ولاية ميريلاند الأمريكية، ابنة لرجل دين. تعلمت في مدرسة للحاخامات في نيويورك. أسست منظمة هداسا وهي منظمة نسوية. أقامت النظام الاجتماعي في الدولة وادارت القادمين الجدد من الشباب. لم تتزوج، حدد موعد يوم الام بتاريخ وفاتها.

שאלת החקר: מה היה הרקע להקמת המערך הסוציאלי וארגון הדסה? מה הניע את הנרייטה לפעול למען עליית הנוער? בחרנו בשני מקורות: חוברת לילדים על הנרייטה סאלד שפורסמה לכבוד יום האם ומאמר שכתבה על מצב הילדים בארץ. עניינו אותנו בעיקר המניעים להקמת המפעלים שהיא הייתה שותפה בהם ושאותם ניהלה. התפעלנו מכך שלא נרתעה מן הקשיים שעמדו בדרכה ומהרצון והיכולת התמידיים שלה לחתור לשינוי. התפעלות זו היא ההשראה לסרט.

سؤال البحث: ما هي خلفية إنشاء منظومة الشؤون الاجتماعية ومنظمة "هداسا"؟ ماذا كان الدافع من وراء عمل هنرييتا في سبيل مشروع استقدام الشباب إلى البلاد؟ أخترنا مرجعين اثنين أولهما كراسة مخصصة للأطفال حول هنرييتا وتم نشرها بمناسبة "يوم الأم"، والثاني مقال من تأليفها حول أوضاع الأطفال في البلاد. وانصب اهتمامنا أساسا على دوافع إقامة المشاريع التي كانت شريكة فيها، والتي تولت إدارتها. ومما أثار إعجابنا تحديها للصعوبات التي كانت تعترض سبيلها ورغبتها وقدرتها الدائمتان على السعي الدؤوب نحو التغيير، وهو الإعجاب الذي ألهم عملية إنتاج الفيلم.

גולדה מאיר ראשת הממשלה הרביעית של מדינת ישראל, שבניגוד לדעת הוריה החליטה להמשיך את לימודיה, הייתה לציונית ועלתה לארץ ישראל. כהונתה בתפקיד ראשת הממשלה הפגישה אותה עם מחאותיהם של הפנתרים השחורים. בעקבות מלחמת יום הכיפורים התפטרה גולדה מתפקידה.

غولدا مئير رئيسة الوزراء الرابعة لدولة إسرائيل ، والتي قررت، مخالِفة لرأي والديها، مواصلة الدراسة وانضمت إلى الحركة الصهيونية وقدمت إلى أرض إسرائيل. وقد عرّضها دورها كرئيسة للوزراء لاحتجاجات "هبانتيريم- الفهود السود". وإثر حرب يوم الغفران استقالت غولدا من منصبها.

שאלת החקר: האם גולדה מאיר הייתה פמיניסטית? החומרים שקראנו בנושא הציגו את המורכבות באישיותה של גולדה. מחד גיסא גולדה הצהירה שאיננה פמיניסטית, ומאידך גיסא פעלה לקידום נשים והייתה בעצמה מודל של מנהיגה בעולם גברי. בסרט הצגנו את הנושא באופן שמשקף את ההקשר שגולדה פעלה בו. התמונה שנוצרה רחבה ומביאה לידי ביטוי את הניגודים והמורכבות שבאישיותה.

سؤال البحث: هل كانت غولدا مئير نسوية؟ سلطت المواد التي طالعناها الضوء على تعقيد شخصية غولدا، فقد أعلنت من جهة أنها ليست نسوية، ولكنها ظلت تسعى من جهة ثانية لدعم النساء، بل كانت هي نموذجا للقائدة في عالم ذكوري. وقد قدمنا الموضوع ضمن الشريط على نحو يظهر السياق الذي كانت غولدا تعمل ضمنه، لتأتي الصورة واسعة ومعبرة عن التناقضات والتعقيد التي تضمنتها شخصيتها.

הראי"ה קוק היה אישיות מגוונת ובעל השקפת עולם רחבה. חוץ מעיסוקו בתורה, הוא תמך גם ביישוב הארץ ואף בהחייאת השפה העברית. היו לו קשרים רבים גם עם דמויות שנויות במחלוקת בציבור הדתי־חרדי כמו אליעזר בן־יהודה.

الحاخام أفراهام يتسحاق هكوهين كوك كان الحاخام أفراهام هكوهين كوك ذا شخصية متعددة الألوان وله رؤية شاملة لما حوله. وفضا عن ممارسته لعلوم التوراة، كان من داعمي توطين الباد بل وإحياء اللغة العبرية، وكان له علاقات متعددة حتى مع الشخصيات المختلف عليها ضمن الجمهور المتدين الحريدي، ومنها إليعيزر بن يهودا.

שאלת החקר: מה היו היחסים בין הרב קוק ואליעזר בן־יהודה? מה הייתה עמדתו של הרב קוק בנושא תחיית השפה העברית? בספרייה נחשפנו לתחומים השונים שהרב קוק עסק בהם. בייחוד עורר את סקרנותנו סיפור קשריו עם אליעזר בן־יהודה. התרשמנו מיכולתו של הרב להיות בקשר עם אדם שהיו לו חילוקי דעות עימו ומאישיותו הגדולה, שגישרה על הפערים. בסרט שיצרנו ניסינו להעביר את המסר של שיתוף פעולה והיכולת לגשר על פערים אידאולוגיים.

سؤال البحث: ماذا كانت عليه العلاقات بين الحاخام كوك وإليعيزر بن يهودا؟ وما كان موقف الحاخام كوك حيال نهضة اللغة العبرية؟ تعرضنا في المكتبة لمختلف المجالات التي كان للحاخام كوك ممارسات فيها. ولكن ما أثار فضولنا كانت قصة صِلاته المتبادلة مع إليعيزر بن يهودا. وقد أثارت إعجابنا قدرة الحاخام على إقامة علاقات مع شخص كانت تسود بينهما خلافات في الرأي، كما تأثرنا بشخصيته التي مكّنته من جسر الفجوات. وفي الفيلم الذي أنتجناه حاولنا تمرير رسالة التعاون والقدرة على جسر الفجوات الأيديولوجية.

מנחם בגין בתפקיד ראש הממשלה הקדיש מנחם בגין מאמצים רבים להשגת הסכם השלום עם מצרים. הדרך לחתימת ההסכם לא הייתה פשוטה, ובגין, שהיה ידוע בתמיכתו בשלמות הארץ, נאלץ לקבל החלטות קשות ולהצדיק אותן מול יריביו הפוליטיים ומול החברה הישראלית.

مناحيم بيغن خلال ولايته في رئاسة الوزراء كرّس مناحيم بيغن الكثير من مساعيه للتوصل إلى اتفاقية السلام مع مصر. ولم يكن الطريق إلى توقيع الاتفاق سهلا، حيث اضطر بيغن المعروف بدعمه لأرض إسرائيل الكاملة، إلى اتخاذ قرارات صعبة وتبريرها أمام خصومه السياسيين وأمام المجتمع الإسرائيلي بشكل عام.

שאלת החקר: מי היו המתנגדים להסכם השלום עם מצרים ומה היו הסיבות להתנגדותם? מה היו מניעיו של בגין, נציג הימין, בהחלטתו לוותר על שטחים נרחבים מארץ ישראל? בתחילת החקר עסקנו ביריביו הפוליטיים של בגין מחוץ למחנה הימין. אך העיון בטיעונים של מתנגדיו מבית בתקופת המשא ומתן על הסכם השלום עם מצרים ולאחר חתימתו, הביאו לחקר מעמיק יותר של עמדותיו שלו. הסרט שיצרנו מתאר את הדרך שהיה על בגין לעבור כדי להגיע להסכם ולחתום עליו.

سؤال البحث: من كان معارضو اتفاق السلام مع مصر، وما هي التبريرات التي قدموها؟ ما الذي كان يقف وراء قرار بيغن ممثل اليمين التخلي عن مناطق شاسعة من أرض إسرائيل؟ كنا استعرضنا في بداية بحثنا خصوم بيغن السياسيين خارج معسكر اليمين، ولكن النظر في مقولات خصومه من داخل اليمين خلال فترة التفاوض حول الاتفاق السلمي مع مصر وبعد توقيعه، قادنا إلى المزيد من التعمق في مواقف بيغين نفسه. ويصف الفيلم الذي قمنا بإنتاجه الشوط الذي كان على بيغن قطعه للوصول إلى الاتفاق والتوقيع عليه.

אריק איינשטיין זמר, פזמונאי ושחקן ישראלי. הוא נחשב אחד הזמרים הישראלים החשובים ביותר. במשך השנים היה חבר בהרכבים מגוונים ושיתף פעולה עם אומנים רבים. בצעירותו היה אריק ספורטאי מצטיין.

أريك آينشتاين مغنٍّ وكاتب نصوص وممثل إسرائيلي، يعتبر من أهم المغنين الإسرائيليين. وكان خلال سنوات سيرته الموسيقية عضوا في فرق غنائية متنوعة وكان له تعاونات مع العديد من الفنانين. وفي شبابه كان رياضيا متفوقا.

שאלת החקר: מה הקשר בין עיסוקו המוקדם של אריק איינשטיין בספורט לבין עיסוקו המרכזי במוזיקה? כאשר קראנו כתבה על השיאים באתלטיקה ששבר אריק איינשטיין בתור נער, הופתענו מאוד. החלטנו להתמקד בכתבה זו. ניסינו להבין למה הוא החליט לוותר על הספורט, תחום שהוא הצליח בו, ולעסוק במוזיקה. עם זאת, שמנו לב להשפעה המשמעותית שהייתה לספורט על חייו ועל יצירתו המוזיקלית. בסרט שיצרנו ניתן לראות את התובנות האלו.

سؤال البحث: كيف أثرت ممارسة أريك آينشتاين للرياضة على نجاحه كموسيقي؟ عند مطالعتنا لتقرير حول الأرقام القياسية التي حطمها أريك آينشتاين وهو شاب، تفاجأنا كثيرا، فقررنا التركيز في ذلك التقرير، محاولين فهم سبب قراره التخلي عن الرياضة، ذلك المجال الذي حصد فيه النجاح، ليمارس فن الموسيقى. ولكن من جهة ثانية لاحظنا التأثير الهام الذي كان للرياضة على حياته وإبداعه الموسيقي. وفي الفيلم الذي قمنا بإنتاجه يمكن الوقوف عند الاستنتاجات التي حصلنا عليها.